تحولات منطقه

بافت پیرامونی حرم مطهر امام رضا(ع) واقع در حوزه شهرداری منطقه ثامن بنا به قدمتی که دارد بناها و ابنیه‌های تاریخی زیادی را در دل خود جای داده است که از این جهت حفظ این میراث به جای مانده از گذشتگان از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.

«خانه بندار» زیرآوار
زمان مطالعه: ۴ دقیقه

اما متأسفانه هرازگاهی اخبار نگران‌کننده از تخریب برخی بناها در این منطقه به گوش می‌رسد که نشان از بی‌توجهی در قبال حفظ این آثار دارد. بناهایی که بیشتر تاریخی هستند و نگهداری آن‌ها می‌تواند جاذبه‌های تاریخی و گردشگری منطقه را افزایش دهد!

  ادامه تخریب‌ها

تخریب خانه اسماعیلی، خانه نیلی، مسجد حوض معجردار و خانه قلاب دوزها نمونه‌هایی از این دست است. بعد از این تخریب‌ها معمولاً هر بار دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی طرف مقابل را مقصر در این موضوع دانسته بدون اینکه برای جلوگیری از بروز موارد مشابه اقدامی اصولی بشود.

اگر این گونه می‌شد در حال حاضر خانه تاریخی بندار که همین یکی دو روز پیش تخریب شد، حفظ شده بود! خانه‌ای که به اعتقاد کارشناسان از معدود خانه‌های تاریخی مربوط به دوران افشاریه در شهر مشهد بود و قدمتی به مراتب بیشتر از بناهای بافت پیرامونی حرم مطهر داشت.

  بندار، خانه‌ای قدیمی‌تر از بقیه آثار!

وفا ثابتی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منطقه ثامن مشهد در واکنش به تخریب خانه بندار به قدس گفت: متأسفانه شرایط ناگواری بود که اتفاق افتاد، خانه‌ای که قدمتش به دوران افشاریه می‌رسید و از معدود خانه‌هایی در مشهد بود که قدمتی اینچنینی داشت و در کمال ناباوری تخریب شد.

در حالی که این آثار ارزشمند تاریخی و شناسایی شده باید در حد امکان پایش شوند و نگهداری از آن‌ها صورت بگیرد.

وی در ادامه افزود: تعداد زیادی از بناهای موجود در بافت قدیمی منطقه ثامن اینچنین شرایطی دارند، اما برخی از آن‌ها اولویت دارند که خانه بندار نیز از همین دست بود. برای این خانه حتی پرونده ثبتی تهیه شده بود و مقدماتش را فراهم کرده بودیم، اما متأسفانه این بنای باارزش تخریب شد.

 تخریب بدون اطلاع میراث!

ثابتی در پاسخ به این پرسش که آیا پیش از تخریب از سوی شهرداری منطقه یا جای دیگری با شما هماهنگ نشده است، اظهار داشت: به هیچ عنوان این اتفاق نیفتاده در حالی که برای تخریب بنایی که در فهرست بناهای ارزش‌دار وجود دارد، اگر قرار به هر اقدامی بود باید با هماهنگی ما انجام می‌شد. متأسفانه شهرداری هیچ گونه استعلام و هماهنگی با میراث نداشته است. در حالی که در طرح و نقشه حریم حرم مطهر این اثر واجد ارزش توسط مسئولان دیده شده بود، چیزی که در مورد مسجد مروی‌ها هم همین شرایط وجود داشت. مدیر پایگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منطقه ثامن مشهد در واکنش به این موضوع با شرایطی که خانه تاریخی بندار داشت، چرا از تخریب آن جلوگیری نکردید، اظهار داشت: پیش از این آثار دیگری هم قرار بود تخریب شوند که اقدام کردیم و حفظ شدند، اما چون خانه بندار بدون اطلاع ما بود، نتوانستیم اقدامی بکنیم. به همین دلیل مراتب اعتراض را در مکاتبات امروزمان اعلام کردیم و تذکر دادیم برای موارد مشابه باید حتماً با ما هماهنگ شود.

 خانه بندار در تملک مالک

معاون شهردار منطقه ثامن اما درخصوص تخریب خانه تاریخی بندار، گفت: آنچه مسلم است این ملک در اختیار مالک آن بوده که برای اجرای پروژه طاووس با شهرداری قرارداد دارد و تخریب هم توسط مالک صورت گرفته، نه شهرداری.

حجازی در پاسخ به این پرسش که شما از تاریخی بودن این بنا اطلاعی نداشتید؟ اظهار داشت: بناهای موجود در بافت قدیمی منطقه به دو دسته به لحاظ قرار گرفتن در زمره آثار با قدمت بالا قرار می‌گیرند؛ دسته اول که ۳۲ اثر هستند براساس تعامل شهرداری و میراث مشخص شده‌اند. سرای عزیزالله‌اف، بازار فرش خانه غفوری و خانه محمدی از این دسته‌اند که مراحل مرمت و تملک آن‌ها در حال اقدام است. دسته دوم آثار واجد ارزش هستند که ۱۵۰ اثر یا بیشتر را شامل می‌شوند و خانه بندار از این جمله بوده است، اما مراحل ثبتی آن انجام نشده و همچنان در تملک مالک بوده است به همین دلیل مالک خودش اقدام به تخریب کرده و کسی هم نمی‌توانست جلو آن را بگیرد.

 

گم شدن ثبت اضطرار بناها درجا به جایی مدیران میراث!

مسعود نبی‌دوست، مدیر خانه هویت مشهد درباره آنچه برای تخریب خانه بندار و موارد مشابه اتفاق افتاده است، می‌گوید: در زمان تصدی آقای اصغری ثانی در سمت معاونت اداره کل میراث فرهنگی،   حدود ۱۸ نفر از دوستان مأمور شدیم تا در محله‌های قدیمی اطراف حرم به تک تک خانه‌ها سربزنیم.

برپایه فهرست ۲۸۰ خانه‌ای که به ما داده شده بود بنا بر این بود که ابتدا این خانه‌ها ثبت اضطراری شوند تا مالک نتواند بدون هماهنگی آن‌ها را تخریب نمایند. کار ما که به پایان رسید آمار ۲۸۰ خانه به ۴۰۰ خانه افزایش یافت که در محله‌هایی همچون ارگ، سرشور و نوغان به تازگی دوستان ما شناسایی کرده بودند و حتی کارشناسان میراث هم از آن بی‌خبر بودند.

وی در ادامه افزود: کار ما که به اتمام رسید، آقای اصغری ثانی از اداره کل رفت و شخص دیگری به جای ایشان آمد و در کمال ناباوری با اینکه قرار بود آثار شناسایی شده ثبت اضطراری شوند، اما مدیران این اداره حتی فهرست ۴۰۰ اثر را از ما تحویل نگرفتند!

 مدیرخانه هویت مشهد عنوان کرد: بنایی در مشهد نبوده که بعد از تخریب میراث نگوید این بنا در حال ثبت بوده است و این موضوع در حال حاضر در مورد خانه بندار نیز عنوان می‌شود و جای تأسف دارد، چراکه با یک اقدام کوچک می‌شد از تخریب خیلی از این بناهای تاریخی جلوگیری کرد.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.